11 Mart 2025 Salı
ZORUNLU MÜDAFİLİK NEDİR?
Müdafi, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 2/1-c bendinde şüpheli veya sanığın ceza muhakemesinde savunmasını yapan avukat olarak tanımlanmıştır. Soruşturma veya kovuşturma evrelerinde birden fazla müdafi ile temsil edilmek mümkündür. Şüpheli veya sanık müdafi seçemeyecek durumda ise istemi halinde bir müdafi görevlendirilir.
Zorunlu Müdafilik Halleri;
Zorunlu müdafilik CMK madde 150’de düzenlenmiş olup buna göre;
(1) Şüpheli veya sanıktan kendisine bir müdafi seçmesi istenir. Şüpheli veya sanık, müdafi seçebilecek durumda olmadığını beyan ederse, istemi halinde bir müdafi görevlendirilir. (2) Müdafi bulunmayan şüpheli veya sanık; çocuk, kendisini savunamayacak derecede malul veya sağır ve dilsiz ise, istemi aranmaksızın bir müdafi görevlendirilir. (3) Alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada ikinci fıkra hükmü uygulanır. (4) Zorunlu müdafilikle ilgili diğer hususlar, Türkiye Barolar Birliğinin görüşü alınarak çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. |
Müdafi Görevlendirilmesi Talebinde Nasıl Bulunulur ?
Kendisine müdafi görevlendirmesi yapılmasını isteyen şüpheli veya sanık istemini soruşturma evresinde ifadeyi alan merciye veya sorguyu yapan hâkime kovuşturma evresinde mahkemeye bildirir. Bu makamlar da soruşturma veya kovuşturmanın yapıldığı yer barosundan görevlendirme isteminde bulunur. Ancak şüpheli veya sanık henüz bu makamlar karşısında adli bir işleme tabi tutulmamışsa istemini Baro Adli Yardım Bürosuna yapacaktır. Şüpheli veya sanığın kendisinin sonradan müdafi seçmesi halinde, baro tarafından görevlendirilen avukatın görevi sona erer.
CMK madde 239 hükmüne göre ;
Mağdur veya suçtan zarar gören davaya katıldığında, cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı veya ısrarlı takip suçları ile kadına karşı işlenen kasten yaralama, işkence veya eziyet suçlarında ve alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren suçlarda, baro tarafından kendisine avukat görevlendirilmesini isteyebilir.
Mağdur veya suçtan zarar görenin çocuk, sağır ve dilsiz veya kendisini savunamayacak derecede akıl hastası olması halinde avukat görevlendirilmesi için istem aranmaz.
Müdafinin Görevinin Sona Ermesi;
Soruşturma aşamasında, kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın veya yetkisizlik kararının kesinleşmesiyle, kamu davasının açılması durumunda ise iddianamenin kabulü kararı ile, Kovuşturma aşamasında; yargılamanın yapıldığı il ya da ilçe dışında yargılamayı gerektirir görevsizlik ya da yetkisizlik kararının kesinleşmesi, esasa ilişkin hükmün kesinleşmesi ya da davanın nakline karar verilmesi, Müdafi, vekil ya da kendisine müdafi yada vekil görevlendirilen kişinin ölmesi, Müdafi ya da vekilin baro tarafından işten yasaklanması, meslekten çıkarılması veya herhangi bir nedenle barodan süreli veya süresiz olarak silinmesi,
Kişinin, kendisine bir müdafi veya vekil seçmesi,
Kovuşturma aşamasında davaların birleştirilmesi durumunda; birleştirme kararı ile esası kapanan dosyalardaki müdafi ve vekillerin görevi sona erer,