NAFAKA ÇEŞİTLERİ VE NAFAKA TALEBİ

14 Şubat 2025 Cuma

NAFAKA ÇEŞİTLERİ VE NAFAKA TALEBİ

Nafaka Nedir ?

Nafaka, Türk Medeni Kanununda düzenlenmiş olan halerde, mahkeme kararıyla bir eşin, diğer eşe veya bir kişinin, yardıma muhtaç olan yakınına ödemekle yükümlü tutulduğu ödenektir.

Nafaka sadece boşanan eşler arasında uygulanan hukuki bir müessese değildir. Kişi, yardıma muhtaç olan yakınını da ayrdım nafakası adı altında bir ödeme yükümlülüğü altında bulunabilir.

Türk Medeni Kanunumuz tedbir nafakası, yoksulluk nafakası, iştirak nafakası ve yardım nafakası olmak üzere 4 çeşit nafaka tipini düzenlemektedir.

Nafaka Davası Nedir ?

Nafaka davası, boşanma sırasında veya boşanma kararı verilmesinden sonra eşlerden birinin diğer eşten nafaka talebinde bulunduğu bir davadır. Boşanma davası ile birlikte nafaka talebinde bulunulmamış olunması sonradan nafaka talebinde bulunmaya engel değildir.

Nafaka Çeşitleri Nelerdir ?

Nafaka çeşitleri öncelikle yardım nafakası ve bakım nafakası olarak iki ayrı başlık altında incelenir. Bakım nafakası başlığı altında ise üç farklı nafaka bulunmaktadır: Tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası. Aşağıda her iki nafaka türüne değinilmiştir.

Yardım Nafakası

Türk Medeni Kanunu 364. ve devam maddelerinde düzenlenmiştir. Buna göre;

Yardım nafakası aile olmanın bir gerekliliği olarak kardeşler ve üst soy ile alt soy arasında geçerli olan ve dayanışmayı esas alan mahkeme kararı ile ödenmesine karar verilebilen bir nafakadır.Ergin olmuş çocuklar için iştirak nafakasına hükmedilemez ancak kanunda syaılan diğer şartları taşıyorsa yardım nafakasına hükmedilebilir. Bu şartlar şunlardır;

Bakım Nafakası

Bakım nafakası boşanma davasına bağlı olarak mahkemece kararı verilen bir nafaka türüdür. Bakım nafakası, tedbir nafakası, yoksulluk nafakası ve iştirak nafakası olmak üzere üç çeşittir.

1.Tedbir Nafakası: Tedbir nafakası, boşanma davası öncesinde veya esnasında talep edilebilecek olup, ekonomik olarak daha elverişsiz durumda olan eşe diğer eşin ödeyeceği nafaka türüdür. Bu nafakaya hükmedilebilmesi için kusur şartı aranmaz.

2.Yoksulluk Nafakası: Yoksulluk nafakası, boşanma sonucunda maddi bakımdan yoksul duruma düşecek olan ve kusuru daha az olan eşin diğer eşten talep edebileceği bir nafaka türüdür. Bu nafaka türü ile amaçlanan evlilik birliğinin boşanma davası yoluyla sona ermesi sonucu daha az kusurlu olan eşin, evliliğin sona ermesine bağlı olarak maddi kaybının telafisinin amaçlanmasıdır. Yoksulluk nafakasında bulunacak eşin evliliğin sona ermesinde daha az kusurlu olması şarttır.

3. İştirak Nafakası: İştirak nafakası, velayet kendisine bırakılmayan eşin, ergin olmayan müşterek çocuğun giderlerine kendi ekonomik imkanları doğrultusunda katılması amacıyla hükmedilen nafaka türüdür. İştirak nafakası, yargılama sonucunda müşterek çocukların velayet hakkını alan eşe ödenir. Velayet hakkı kendisine bırakılan eş, söz konusu iştirak nafakasını çocuğun giderlerinde kullanır ve böylece diğer eşin de müşterek çocukların giderlerine ekonomik olarak katılımı sağlanarak çocuğun üstün yararı ilkesine uygun yasal ve ekonomik bir zemin oluşturulmuş olur.

Zamanaşımı veya Hak Düşürücü Süreler;

Türk Medeni Kanunumuzun 178. maddesinde açıkça düzenlenmiş olduğu üzere, boşanma davasının karara bağlanması ve bu kararın kesinleşmesinden itibaren bir yıl geçmesinin ardından, nafakaya ilişkin talep hakları zamanaşımına uğrayacaktır.

Türk Medeni Kanununumuzun "Zamanaşımı" Başlıklı 178. Maddesine Göre:

Görevli ve Yetkili Mahkeme;

Nafaka davalarında görevli mahkeme, Aile Mahkemesi'dir. Aile Mahkemesi'nin bulunmadığı yerlerde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi'dir; Asliye Hukuk Mahkemesi bu davalara Aile Mahkemesi sıfatıyla bakar.

Nafaka davalarında yetkili mahkemeye ilişkin olarak ise Türk Medeni Kanunumuzun 177. maddesinde özel bir düzenleme mevcuttur.

Türk Medeni Kanunumuzun 177. Maddesine Göre: