MEMURİYETTEN ÇIKARILMA VEYA ATILMA

29 Ocak 2025 Çarşamba

                                  MEMURİYETTEN ÇIKARILMA VEYA ATILMA

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre memuriyetten çıkarılma veya atılma; bir memurun devlet memurluğuna kabul edilme şartlarından (m.48) herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurluk esnasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi halinde memuriyet görevine son verilmesidir. Devlet Memurları Kanunu 48. Maddeye göre devlet memuru olabilmek için aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır;

A) Genel şartlar:

1. Türk Vatandaşı olmak,

2. Bu Kanunun 40. maddesindeki yaş şartlarını taşımak,

3. Bu Kanunun 41. maddesindeki öğrenim şartlarını taşımak,

4. Kamu haklarından mahrum bulunmamak,

5. Türk Ceza Kanununun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak.

6. Askerlik durumu itibariyle;

a)Askerlikle ilgisi bulunmamak,

b)Askerlik çağına gelmemiş bulunmak,

c)Askerlik çağına gelmiş ise muvazzaf askerlik hizmetini yapmış yahut ertelenmiş   veya yedek sınıfa geçirilmiş olmak,

7. 53. madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak.

8.(Ek: 3/10/2016 – KHK-676/74 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/60 md.) (İptal: Anayasa Mahkemesinin 24/7/2019 tarihli ve E.:2018/73; K.:2019/65 sayılı Kararı ile)   

B) Özel şartlar:

1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve 41. maddelerde belirtilen öğretim ve eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak,

2. Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak.

Suçun İnfazı Sürecinde Devlet Memurluğu Yapma Yasağı

Suçun vasfı veya ceza miktarı ne olursa olsun, bir hapis cezası mahkumiyetinin infazı sürecinde devlet memurluğu yapılamaz. 5237 sayılı TCK’nın 53. maddesi, hapis cezası hükmünün infazı tamamlanıncaya kadar devlet memurluğu yapılmasını yasaklamaktadır. 

Suçun taksirli suç olması veya kasten işlenmiş olsa bile 1 yılın altında hapis cezasına hükmedilmiş olması halinde; hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar memur hakkında “görevden uzaklaştırma” kararı verilmelidir. Yetkili amir görevden uzaklaştırma kararı uygulanan memurun durumunu her iki ayda bir yeniden değerlendirerek göreve dönüp dönmeyeceği hakkında bir karar alır. Yetkili amir, iki aylık periyotlar halinde yaptığı inceleme sırasında, hapis cezasının infaz süresinin tamamlandığını gördüğünde memurun görevine dönmesine karar verir.

Yüz kızartıcı suçlar olarak da nitelenen memuriyete engel suçlar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu madde 48/5’te sınırlı sayıda düzenlenmiş olup şunlardır:

• Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar İhaleye fesat karıştırma,
• Edimin ifasına fesat karıştırma,
• Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama,
• Kaçakçılık suçları,
• Hırsızlık Suçu,
• Dolandırıcılık Suçu,
• Güveni Kötüye Kullanma Suçu,
• Rüşvet Suçu,
• İrtikap Suçu,
• Zimmet Suçu,
• Hileli İflas
• Tüm sahtecilik suçları, Kıymetli Damgada Sahtecilik ,Mühürde Sahtecilik Suçu

Hapis Cezasının Ertelenmesinin Memuriyete Etkisi

Ertelenen hapis cezasının devlet memurluğuna etkisi vardır. Hapis cezası ister ertelenmiş olsun, ister ertelenmesin kişi belli hakları kullanmaktan yasaklı hale gelir. Kamu haklarını kullanmaktan yoksun bırakılan kimse, hak yoksunluğu süresince devlet memuru olamaz ve devlet memurluğu yapamaz.

• Ertelenen hapis cezası, 1 yıl veya daha fazla süreli ise hükümlü devlet memurluğuna kabul edilemez, devlet memuru ise memuriyete son verilir.
• Ertelenen hapis cezası, 1 yılın altında ve memuriyete engel suçlardan kaynaklanmıyorsa, devlet memurluğu statüsüne son verilemez, ancak hükmün infaz süresi boyunca, yani ertelemede kararlaştırılan denetim süresi boyunca kişi geçici olarak devlet memurluğu görevinden uzaklaştırılır.
• Ertelenen hapis cezası, yukarıda açıkladığımız memuriyete engel suçlarlardan kaynaklanmakta ise ceza miktarına bağlı olmaksızın memuriyet statüsüne engel teşkil eder.