Gaiplik Kararı Nedir?

29 Kasım 2024 Cuma

GAİPLİK KARARI 

Gaiplik Nedir ;

Gaip kelime anlamı olarak nerede olduğu, ne durumda bulunduğu bilinmeyen, göz önünde olmayan demektir. Hukuk sisteminde ise gaip kaybolan veya kendisinden uzun süreden beri haber alınamayan kişinin hukuki statüsünü belirtir.

TMK 35 hükmüne göre ise “Gaiplik, bir kimsenin ölümüne kesin gözle bakılacak bir olayla kaybolmamakla birlikte sağ olup olmadığı belli olmadığı bir olay üzerine mahkeme kararıyla kişiliğine son verilmesidir.”

Gaiplik durumunda ölümün gerçekleştiği güçlü bir olasılık olmakla birlikte kesin değildir.

Gaiplik Şartları Nelerdir ;

Gaiplik kararının verilebilmesi için 3 adet şart bulunmaktadır. Bunlar;

Ölüm tehlikesi içinde kaybolma,

Uzun süre boyunca haber alınamama,

Kanunda öngörülen sürelerin geçmiş olmasıdır.

TMK madde 33 hükmü uyarınca Gaiplik kararının istenebilmesi için, ölüm tehlikesinin üzerinden en az bir yıl veya son haber tarihinin üzerinden en az beş yıl geçmiş olması gerekir.Mahkeme, gaipliğine karar verilecek kişi hakkında bilgisi bulunan kimseleri, belirli bir sürede bilgi vermeleri için usulüne göre yapılan ilânla çağırır.Bu süre, ilk ilânın yapıldığı günden başlayarak en az altı aydır.

Gaiplik Kararı Nasıl Alınır;                                                             

Gaiplik kararının hüküm doğurabilmesi için bu kararın mahkeme tarafından verilmiş olması gerekir. Gaiplik başvurusu kişinin Türkiye’deki son yerleşim yeri sulh hukuk mahkemesine yapılmalıdır.

Kişi Türkiye’de hiç yerleşmemişse nüfus sicilinde kayıtlı olduğu yer mahkemesi ancak böyle bir kayıt da yoksa anne veya babasının kayıtlı olduğu yer mahkemesi yetkilidir.

Gaiplik Kararının Verilmesi İçin Kimler Başvurabilir ;

Gaiplik kararı verilebilmesi, “hakları bu ölüme bağlı olan kişilerin mahkemeye başvurmasına” bağlıdır. İlgililerin talepte bulunmaması halinde hâkim kendiliğinden gaiplik kararı alamaz.TMK da hakları ölüme bağlı kimseleri tahdidi olarak saymamış olup kimlerin bu kişilerden sayılabileceği hakim tarafından takdir edilecektir.

Gaiplik Kararından Sonra Ne Olur ;

Gaiplik kararı ile evlilik kendiliğinden sona ermez. Gaibin eşi ya gaiplik kararı ile birlikte ya da ayrıca açacağı bir dava ile evliliğin feshini talep etmelidir.

Gaiplik kararının verilmesi ile birlikte gaibin mirası kendiliğinden açılır. Gaibin mirası mirasçılarına teminat karşılığında teslim edilir. Teminat; ölüm tehlikesi içinde kaybolma halinde tereke mallarının tesliminden itibaren 5 yıl için, uzun süreden beri haber alınamama hali için son haber alma tarihinden itibaren 15 yıl ve her halde gaibin 100 yaşına varmasına kadar gösterilir.Gaip bu süre içerisinde ortaya çıkarsa mallarını geri isteyebilir.