Anayasa Mahkemesi'nin Noterlik Kanunu İle İlgili İptal Kararı

25 Aralık 2024 Çarşamba

                                              ANAYASA MAHKEMESİ’NİN  NOTERLİK KANUNU İLE İLGİLİ 

                                         İPTAL KARARI

Anayasa Mahkemesi 5.11.2024 tarihli E: 2024/185, K: 2024/178 Sayılı Kararı ile 18.01.1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 125.ve 126.maddelerin iptal etmiştir.

Yayımlanan karara göre, Ankara 20. İdare Mahkemesi, bir notere verilen uyarma cezasının iptali istemiyle açılan davada, Noterlik Kanunu’nun 126. Maddesinin Anayasa’ya aykırı olduğunu ileri sürerek iptal isteminde bulundu.

İptal isteminde, İdare Mahkemesinin AYM başvuru gerekçesinde; ; itiraz konusu kuralla noterler hakkında uygulanabilecek disiplin cezaları gösterilmekle birlikte disiplin suç ve cezaları arasında herhangi bir ilişkilendirilmenin yapılmadığı, hangi eylemin hangi disiplin cezası ile cezalandırılacağının açık ve net olarak gösterilmediği ya da bunun tespitine imkân sağlayacak herhangi bir ölçütün düzenlenmediği, bu hususta kişiler ve idare açısından belirlilik ve öngörülebilirliği sağlayacak şekilde kanuni bir çerçeve oluşturulmadığı, idarenin söz konusu eylemler ve cezalar için kuralda öngörülen sıralamayı gözetmekle de yükümlü tutulmadığı, disiplin cezasının muhatapları açısından yeterli bir hukuki güvence sağlanmadığı belirtilerek kuralın Anayasa’nın 2., 13. ve 38. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

Kanun’un 125. maddesi şöyledir:

“Genel olarak:

Madde 125 – Meslekin vakar ve onuruna aykırı eylem ve hareketlerde bulunanlarla, görevlerini yapmıyan veya kusurlu olarak yapan yahut da görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunan noterler hakkında, noterlik hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi amacı ile, durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre aşağıdaki maddede yazılı disiplin cezaları verilir.”

“Disiplin cezaları:

Madde 126 – Noterler hakkında verilecek disiplin cezaları şunlardır.

A) Uyarma: Notere görevinde daha dikkatli davranması gerektiğini yazı ile bildirmektir.

B) Kınama: Notere, görevinde veya davranışında kusurlu sayıldığını yazı ile bildirmektir.

C) Para cezası: 250 liradan 5 000 liraya kadardır.

D) Geçici olarak işten çıkarma: Noteri sıfatı saklı kalmak şartiyle bir aydan altı aya kadar görevinden uzaklaştırmaktır.

E) Meslekten çıkarma: Bir daha atanmamak üzere noterlikten çıkarmaktır

Yüksek Mahkeme, 126. maddeyle ilgili görülen 125. maddesinin de incelenmesine karar verdi. AYM, 125’inci maddede yer alan “Meslekin vakar ve onuruna aykırı eylem ve hareketlerde bulunanlarla, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan yahut da görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunan noterler hakkında, noterlik hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi amacı ile durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre aşağıdaki maddede olduğu yazılı disiplin cezaları uygulanır.” düzenlemesinin iptaline karar verdi.

Yüksek Mahkeme, 126’ıncı maddede yer alan noterlere verilmesi öngörülen uyarma, kınama, para cezası, geçici olarak işten çıkarma ve meslekten çıkarma cezalarına ilişkin düzenlemenin de iptaline hükmetti.

Kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.