ADLİ YARDIMDAN YARARLANMA

24 Şubat 2025 Pazartesi

                                                                     ADLİ YARDIMDAN YARARLANMA 

Adli Yardım Nedir?

Adli yardım maddi açıdan sıkıntı çeken kişilerin hak kaybına uğramadan adalet sisteminden faydalanmasını sağlayan bir destek sistemidir. Bu destek programı kapsamında, ekonomik zorluk çeken kişiyi dava sürecinde temsil edecek avukat, baro tarafından ücretsiz görevlendirilir. Kişiler bu destek sistemine başvurmaları halinde, dava sürecinde zorunlu olarak ödemeleri gereken harç ve masraflardan muaf tutulurlar.

Adli Yardımdan Yararlanabilecek Kişiler?

HMK madde 334 hükmüne göre;

(1) Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, taleplerinin açıkça dayanaktan yoksun olmaması kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler.

(2) Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler. (Bu fıkra hükmü, Anayasa Mahkemesi’nin 2024/78 esas ve 2024/164 karar sayısıyla iptal edilmiştir. İptal hükmü, kararın Resmi Gazete’de yayın tarihi olan 21.11.2024 tarihinden itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.)

Hangi Davalarda Adli Yardımdan Yararlanılabilir?

Adli yardım sistemi ceza davaları dışındaki davalar içindir. Ceza davalarında adli yardım sistemi farklı yapılandırılmıştır.  Adli yargıda hukuk mahkemelerinde ve idari yargıda dava açarken veya aleyhe dava açılmışsa adli yardım talep edilebilir.

Nasıl Adli Yardım Talebinde Bulunulabilir?

Adli yardım talebi, dava açılmadan önce barolara ve yargılamanın yapılacağı mahkemeye, dava açıldıktan sonra ise yine barolara ve asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeye, icra ve iflas takiplerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesine ekli adli yardım başvuru formu çıktısı alınıp, doldurularak yapılır.

Kanun yollarına başvuru sırasında bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a başvurulması gerekmektedir. Mahkeme adli yardımın koşullarının oluşup oluşmadığını değerlendirerek talebin kısmen veya tamamen kabulüne ya da reddine ilişkin karar vermektedir. Talep hâlinde inceleme duruşmalı olarak yapılır. Adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam edecektir

Ceza Davalarında Adli Yardımdan Yararlanılabilir mi?

Adli yardım sadece özel hukuk ve idari davalar için söz konusudur. Ceza hukukunda şüpheli ve mağdurlar açısından farklı usuller belirlenmiştir.